بررسی مسئله فقر و توزیع عادلانه ثروت در سیره حکمرانی امام علی(ع) (با تاکید بر نهج‌البلاغه)
کلمات کلیدی:
امام علی (ع), حکومت علوی، بیت‌المال ،اختلاف طبقاتی، فقرزدایی.چکیده
پژوهش حاضر نوع نگاه و رویکرد سیر تاریخی امام علی(علیه‌السلام)در مواجهه با مسئلۀ فقر و توزیع عادلانه ثروت در جامعه را از آغاز حکومت تا شهادت وی مورد واکاوی قرار می‌دهد و به دنبال پاسخ به این سوال است که عملکرد امام در برخورد با فقر و تبعیض و اجرای عدالت بر چه اساسی استوار بود؟ اقدامات ایشان چه تاثیری در بحث فقرزدایی داشت و در این زمینه تا چه حد موفق بود؟ مسئلۀ فقر و نیز توزیع عادلانه بیت‌المال از دیرباز در میان جوامع بشری مطرح بوده و همیشه موجبات ایجاد فساد و درهم‌شکستگی ساختار حکومتی شده‌است. بنابراین حائز اهمیت بوده و حکومت‌ها همچنان با آن مواجه هستند. ضرورت انجام این پژوهش از آنجاست که مسئله فقر و تنگدستی از جمله عوامل نارضایتی محسوب شده و در ادوار تاریخ حاکمان را به چالش کشانده‌است. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که تاکنون پژوهش مستقلی در این زمینه کار نشده‌است و سیره حضرت علی(علیه‌السلام) در مواجهه با این مشکلات ریشه‌ای و پیشگیرانه است. اگرچه بیشتر موانع حضرت به نوع عملکرد اشتباه حکام سابق بازمی‌گشت. نوع نگاه و برنامه‌های راهبردی امام برای ریشه‌کن نمودن فقر به وضوح در مکاتبات ایشان با فرماندارانش دیده می‌شود. لذا راهکارهای مختلفی را در جهت اجرای عدالت و مبارزه با فقر و تنگدستی دنبال نمود. در طول دوره کوتاه حکومت علوی شاهد کاهش اختلاف طبقاتی و توزیع عادلانه ثروت هستیم. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و کتابخانه‌ای، اهداف، برنامه‌ها و راهکارهای امام علی(علیه‌السلام) در خصوص مسئله فقر و تنگدستی را دنبال نموده و درصدد است تا جنبه‌های گوناگون سیره علوی و عملکرد ایشان را از آغاز خلافت تا شهادت به صورت سیر تاریخی بررسی نماید.
دانلودها
مراجع
Al-Baladhuri, A. i. Y. i. J. i. D. (1996). Ansab al-Ashraf (Lineage of the Nobles) (1st ed.). Dar al-Fikr.
Al-Kulayni, M. i. Y. q. (2008). Al-Kafi (The Sufficient Book) (1st ed.). Dar al-Hadith.
Al-Majlisi, M. B. i. M. T. (1983). Bihar al-Anwar al-Jami' li Durar Akhbar al-A'imma al-Athar (Seas of Lights: The Compilation of Pearls from the Narrations of the Pure Imams), peace be upon them (2nd ed.). Dar Ihya' al-Turath al-'Arabi.
Al-Maqdisi, A. N. i. M. i. T. (1998). Al-Bad' wa al-Tarikh (The Beginning and History) (1st ed.). Maktabat al-Thaqafa al-Diniyya.
Al-Tusi, M. i. a.-H. (1993). Al-Amali (The Dictations) (1st ed.). Dar al-Thaqafa.
Al-Ya'qubi, A. i. I. (1959). Tarikh al-Ya'qubi (The History of al-Ya'qubi) (1st ed.). Dar Sadir.
Damin ibn Shadqam. (1671). Al-Jamal (1st ed.).
Ibn Abi al-Hadid, A. a.-H. i. H. A. (1984). Sharh Nahj al-Balagha (Explanation of Nahj al-Balagha) (1st ed.). Maktabat Ayatollah al-Mar'ashi al-Najafi.
Ibn Abi al-Hadid, A. a.-H. i. H. A. (1996). The Reflection of History in the Explanation of Nahj al-Balagha (Ibn Abi al-Hadid) (2nd ed.). Nashr-e Nay.
Ibn al-Athir, A. i. M. (1965). Al-Kamil fi al-Tarikh (The Complete History) (1st ed.). Dar Sadir.
Ibn Babawayh al-Saduq, M. i. A. (1992). Man La Yahduruhu al-Faqih (For Him Who is Not in the Presence of a Jurist) (2nd ed.). Al-Maktabat al-Matbu'at al-Islamiyya.
Ibn Shahr Ashub Mazandarani, M. i. A. (1959). Manaqib Al Abi Talib (Virtues of the Family of Abu Talib), peace be upon them (1st ed.). 'Allama.
Makarem Shirazi, N. (1996). The Message of the Commander of the Faithful, Imam Ali (A.S.): An Explanation of Nahj al-Balagha (1st ed.). Dar al-Kutub al-Islamiyya.
Motahhari, M. (2010). Collected Works of the Late Professor Shahid Motahhari, Volume 1 of 27 volumes. Sadra Publications.
Taj Dolati, F. (2021). Master's Thesis in the field of Nahj al-Balagha Payame Noor University, South Tehran Center.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Reza Yousefvand
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
