ارائه الگوی اسلامی حُسن خُلق و تبیین دلالت‌های تربیتی آن با تأکید بر آیات قرآن
کلمات کلیدی:
الگو, حسن خلق مطلوب, الگوی قرآنی, دلالت‌های تربیتیچکیده
این پژوهش با هدف ارائه الگوی اسلامی حسن خلق و تبیین دلالت‌های تربیتی آن انجام گردید. پژوهش حاضر با به‌کارگیری روش‌های تحلیل مفهومی، نظریه‌پردازی داده‌بنیاد و تحلیل استنتاجی به بررسی موضوع پرداخت. یافته‌ها (بر اساس آیات قرآن کریم): عوامل علی حسن خلق شامل: رحمت الهی، معیار کمال، فضیلت اخلاقی برتر، تعلیم و تزکیه، و عدالت.شرایط زمینه‌سازشامل: خوش‌اخلاقی، پرهیز از مجادله، عدالت‌ورزی، بخشش و محبت. عوامل واسطه‌ای و مداخله‌گرشامل: حسن برخورد، صبر و شکیبایی، احسان، ایثار و اکرام. راهبردهای تحقق حسن خلق شامل: سخاوت، رفتار نیکو، اجتناب از جدال، کنترل خشم، خوش‌رویی، فضیلت‌گرایی، تعلیم و تزکیه، اکرام و ایثار، عدالت، بخشش و مهرورزی. پیامدهای حسن خلق نیز عبارتند از: دستیابی به کمال، تبدیل دشمنی به دوستی، و جلب رحمت الهی. الگوی مفهومی آموزش حسن خلق با استفاده از روش تحلیل استنتاجی شامل1- اصول تربیتی شامل: رحمت خداوند، مودت الهی، عدل الهی، سمیع و بصیر بودن خدا، ایمان و عمل صالح، کمال‌جویی، کرامت انسانی و اعتقاد به معاد. 2-روش‌های تربیتی شامل: شیوه‌های مؤثر در پرورش حسن خلق در انسان‌ها استخراج و تشریح شد. نتیجه‌گیری: این پژوهش با ارائه الگوی نظام‌مند اسلامی برای تربیت اخلاقی، نقش کلیدی حسن خلق را در تحقق کمال فردی و اجتماعی بر اساس آموزه‌های قرآنی نشان می‌دهد.
دانلودها
مراجع
A'Rafi, A. (2008). Fiqh-e Tarbiyati (Educational Jurisprudence) (Vol. 1). Hawzah and University Research Institute.
Bagheri, K. (2008). Negah-e Dobareh be Tarbiyat-e Eslami (A Second Look at Islamic Education) (Vol. 1 & 2). Madreseh.
Bahrani, S. H. (1995). Al-Burhan fi Tafsir al-Quran (Vol. 1). Be'that Foundation.
Beheshti, M. (2002). Akhlaq va Tarbiyat-e Akhlaghi (Ethics and Moral Education). Ma'aref(10).
Deylami, S. H. (1991). Irshad al-Qulub ila al-Sawab (Vol. 1). Sharif Razi.
Fakhr al-Din al-Razi, A. A. M. i. U. (1999). Tafsir Mafatih al-Ghayb (Vol. 30). Dar Ihya' al-Turath al-'Arabi.
Feyz Kashani, M. (2004). Al-Mahajjat al-Bayda fi Tahdhib al-Ihya'. Jame'eh-ye Modarresin-e Qom.
Hosseini, S. J. f. S. (2006). Asalib al-Ma'ani fi al-Quran. Bustan-e Ketab.
Hurr Amili, M. i. H. (2003). Wasa'il al-Shi'ah. Al al-Bayt Institute.
Ibn Manzur, M. i. M. (1993). Lisan al-Arab (Vol. 10). Dar Sadir.
Javadi Amoli, A. (1993). Shari'at dar Ayineh-ye Ma'refat (Sharia in the Mirror of Gnosis). Raj'a Cultural Publishing Center.
Kulayni, M. i. Y. q. i. I. (1986). Al-Kafi (Vol. 8). Dar al-Kutub al-Islamiya.
Majlisi, M. B. (2025). Bihar al-Anwar. Dar al-Kutub al-Islamiya Publications.
Makarim Shirazi, N. (1998). Akhlaq dar Quran (Ethics in the Quran) (Vol. 3). Madrasat al-Imam Ali ibn Abi Talib (a.s.).
Mazandarani, M. S. (2003). Sharh al-Kafi (Vol. 8). Al-Maktabat al-Islamiya.
Mesbah Yazdi, M. T. (2022). Jame'eh va Tarikh az Negah-e Quran (Society and History from the Perspective of the Quran). Imam Khomeini Educational and Research Institute Publications.
Naraqi, M. (2015). Tarjomeh-ye Matn-e Kamel-e Jame' al-Sa'adat (Translation of the Complete Text of Jame' al-Sa'adat) (Vol. 1). Ghaem Al-e Ali.
Naraqi, M. M. M. (1998). Elm-e Akhlaq-e Eslami (Islamic Ethics, Translation of Jame' al-Sa'adat) (Vol. 1). Hekmat Publications.
Raghib Isfahani, M. i. H. (1983). Al-Mufradat fi Alfaz al-Quran al-Karim.
Shokouhi, G. (1988). Ta'lim va Tarbiyat va Marahil-e An (Education and its Stages). Astan Quds Razavi.
Tabarsi Farahani, F. i. H. (2003). Makarim al-Akhlaq.
Tabataba'i, S. M. H. (1995). Tafsir al-Mizan. Jame'eh-ye Hawzeh-ye Elmiyeh-ye Qom.
Warram ibn Abi Firras, M. u. i. I. (1989). Majmu'at Warram (Vol. 1). Maktabat Faqih.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Masoumeh Kasaei, Seyed Jalal Hashemi, Nasrin Ghanbari (Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
