مقایسه مبانی، اصول و روشهای فقه تربیتی و روانشناسی تربیتی با تأکید بر ارتباط با تربیت اسلامی
کلمات کلیدی:
فقه تربیتی, روانشناسی تربیتی, مبانی تربیتی, اصول تربیتی, تربیت اسلامیچکیده
تربیت، بهعنوان یکی از ارکان بنیادین شکلگیری شخصیت و رفتار انسانی، در دو حوزه فقه تربیتی و روانشناسی تربیتی مورد توجه عمیق قرار گرفته است. فقه تربیتی، با استناد به منابع اسلامی نظیر قرآن کریم، سنت نبوی و احکام شرعی، تربیت را فرایندی الهی و ارزشمحور برای پرورش انسان متعالی و نزدیک به کمال الهی میداند. در مقابل، روانشناسی تربیتی با بهرهگیری از شواهد تجربی و نظریههای علمی، بر تحلیل فرایندهای یادگیری، رشد شناختی، عاطفی و اجتماعی تمرکز دارد. این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی و استفاده از منابع کتابخانهای معتبر، به مقایسه جامع مبانی نظری، اصول هدایتکننده و روشهای عملی این دو حوزه پرداخته و نقاط اشتراک، افتراق و امکان همافزایی آنها را بررسی میکند. همچنین، ارتباط این دو رویکرد با نظام تربیت اسلامی تحلیل شده و راهکارهایی برای تلفیق آنها در جهت دستیابی به تربیتی جامع که هم به نیازهای روانی و عاطفی افراد پاسخ دهد و هم با ارزشهای اسلامی همخوانی داشته باشد، ارائه شده است. یافتهها نشان میدهند که تلفیق فقه تربیتی و روانشناسی تربیتی میتواند به طراحی نظام آموزشی پویایی منجر شود که ضمن حفظ اصالت اسلامی، از ابزارهای علمی برای ارتقای کیفیت تربیت بهره ببرد. این پژوهش با تأکید بر منابع معتبر، پیشنهادهایی برای کاربرد عملی این تلفیق در محیطهای آموزشی و خانوادگی ارائه میدهد.
دانلودها
مراجع
A'Rafi, A. (2016). Fiqh-e Tarbiyati (Educational Jurisprudence). Eshragh va Erfan Cultural Arts Institute.
Bagheri, K. (2010). Negareshi bar Falsafeh-ye Tarbiyat-e Eslami (A View on the Philosophy of Islamic Education). Elmi va Farhangi Publications.
Bandura, A. (2008). Nazariyeh-ye Yadgiri-ye Ejtema'i (Social Learning Theory) (Translated by M. K. Khodapanahi ed.). University of Tehran Publications.
Baumrind, D. (2013). Sabkhā-ye Farzandparvari (Parenting Styles) (Translated by A. A. Seif ed.). Dowran Publications.
Deci, E., & Ryan, R. (2011). Nazariyeh-ye Khodmokhtāri dar Angizesh (Self-Determination Theory of Motivation) (Translated by H. Shams ed.). Elm Publishing.
Hemmat Banari, A. (2004). The Impact of Jurisprudence (Fiqh) on the Educational System. Farhang Strategy (Culture Strategy), 4(15).
Hurr Amili, M. i. H. (1988). Wasa'il al-Shi'a (The Means of the Shi'a). Al al-Bayt Institute.
Kadivar, P. (2016). Ravanshenasi-ye Tarbiyati: Nazariye va 'Amal (Educational Psychology: Theory and Practice). SAMT Publications.
Khosropanah, A. (2017). Fiqh-e Tarbiyat: Mabani va Osoul (Jurisprudence of Education: Foundations and Principles). Ma'aref Publications.
Mesbah Yazdi, M. T. (2009). Akhlaq dar Quran (Ethics in the Quran). Imam Khomeini Education and Research Institute.
Naqibzadeh, A. (2013). Falsafeh-ye Tarbiyat (Philosophy of Education). Taha Publications.
Pavlov, I. (2001). Shartisazi-ye Klasik (Classical Conditioning) (Translated by M. N. Bardari ed.). Ney Publications.
Piaget, J. (1999). Ravanshenasi-ye Koudak (The Psychology of the Child) (Translated by Zinat Tavfiq ed.). Ney Publications.
Qara'ati, M. (2011). Tarbiyat dar Quran (Education in the Quran). Cultural Center of Lessons from the Quran.
Rabbani Esfahani, H. (2015). A Comparative Study of the Foundations of Education and Parenting from the Perspective of Psychology and Islam. Quarterly Journal of Ethics in Science and Technology, 11(2), 5-26.
Seif, A. A. (2011). Ravanshenasi-ye Tarbiyati (Educational Psychology) (Vol. 1). Dowran Publications.
Shariatmadari, A. (2008). Tarbiyat-e Eslami (Islamic Education). University of Tehran Publications.
Skinner, B. F. (2006). Nazariyeh-ha-ye Yadgiri (Learning Theories) (Translated by A. A. Seif ed.). Dowran Publications.
Tabatabaei, M. H. (1995). Tafsir al-Mizan (The Balance of Exegesis) (Translated by M. M. Mousavi Hamedani ed.). Islamic Publications Office.
Vygotsky, L. (2013). Nazariyeh-ha-ye Yadgiri va Āmouzesh (Learning and Teaching Theories) (Translated by M. Sha'bani ed.). SAMT Publications.
Zimmerman, B. (2015). Khodtanẓimi dar Yadgiri (Self-Regulation in Learning) (Translated by P. Kadivar ed.). SAMT Publications.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Mohammad Soltanzade (Author); Hassan Gowth; Ali Chahkandinezhad, Fatemeh shahabizadeh (Author)

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.