واژگان دخیل در قرآن؛ بررسی تطبیقی آراء موافقان و مخالفان با تاکید بر واژگان «إبریق، إستَبرَق، سُندُس»

نویسندگان

    الهام خودکار گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
    مهدی مهریزی * گروه علوم قرآن و حديث، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران. m_mehrizi@srbiau.ac.ir
    سید محمدعلی ایازی گروه علوم قرآن و حديث، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران.
    مژگان سرشار گروه علوم قرآن و حديث، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران.

کلمات کلیدی:

 موافقان و مخالفان واژگان دخیل, قرآن, إبریق, إستبرق, سندس

چکیده

بررسی موضوع این پژوهش، آوردن استدلال­های موافقان و مخالفان واژگان دخیل در قرآن با مطالعه­ای تطبیقی پیرامون سه واژه که در دخیل بودنشان بین دانشمندان قرآنی، اختلاف است، می­باشد. روش این پژوهش، کیفی و از نوع نظری است و مانند دیگر تحقیقات نظری از نوع توصیف و تحلیل اسناد و اطلاعات کتابخانه­ای ارائه می­شود و البته به صورت تطبیقی و موردی، قصد بررسی آرایی را که استخراج می­شود دارد. شواهد مورد بررسی این پژوهش، سه واژه­ی قرآنی (إبریق، إستبرق و سندس) می­باشد که بین صاحب نظران قرآنی، در دخیل یا غیر دخیل بودن آن، محل مناقشه است. با مطالعه­ی نظرات دانشمندان و مفسران قرآنی به سه قول دست یافتیم: گروهی، مخالف وجود چنین واژه‏هایی می‏باشند. در مقابل، عده‏ای آن را پذیرفته‏اند و دسته سوم به نحوی درصدد جمع بین دو قول برآمده‏اند در نتیجه آنچه به نظر می­آمد این بود که استدلال طرفداران نظریه­ی خلوّ قرآن از واژه­های دخیل، بیشتر اعتقادی است تا لغوی و زبان­شناختی، و از اعتقاد آنان به قدمت قرآن سرچشمه می­گیرد. خلاصه استدلال مخالفان واژگان دخیل درباره واژ­گان مزبور این است که آن کلمه‌ها نژاد عربی دارند و به زبان غیرعرب­ها به ترجمه راه یافته است، که این دلیل آنان البته گونه‌ای گمانه­زنی است، زیرا تعیین کلمات دخیل به جز نام‌های خاص در هر زبانی کاری است دشوار و طاقت­فرسا. قول حد وسط نیز در اینجا تفاوتی با نظر قائلان به وجود واژگان دخیل در قرآن ندارد زیرا آن‌ها نیز اصل کلمات را عجمی می­دانند.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Abdel Tawwab, R. (1989). Mabahith fi Fiqh al-Lughah wa Lughawiyyat al-'Arabiyyah (Topics in Arabic Philology and Linguistics). Astan Quds Razavi.

Abulfotouh Razi, H. b. A. (1987). Rawd al-Janan wa Ruh al-Janan fi Tafsir al-Qur'an. Islamic Research Foundation.

al-Khafaji, A. b. M. (1997). Shifa' al-Ghalil fi ma fi Kalam al-'Arab min al-Dakhil. Dar al-Kutub al-'Ilmiyyah.

Al-Khazin, A. b. M. (1994). Lubab al-Ta'wil fi Ma'ani al-Tanzil. Dar al-Kutub al-'Ilmiyyah.

al-Zubaydi, M. b. M. (1993). Taj al-'Arus min Jawahir al-Qamus. Dar al-Fikr.

Amidi, A. b. M. (2003). Al-Ihkam fi Usul al-Ahkam. Dar al-Fikr.

Ansari, K. A. (1992). Kashf al-Asrar wa 'Uddat al-Abrar. Amirkabir Publications.

Azarnoosh, A. (1977). Persian words in pre-Islamic poetry. Maqalat va Barrasiha, Tehran University(30).

Azarnoosh, A. (2007). Persian loanwords in Tanukhi's Neshvar al-Muhadhara (4th century AH) in comparison with older loanwords. Nameh-ye Farhangestan, 9(36), 48-67.

Azarnoosh, A. (2009). Ways of Persian influence in pre-Islamic culture. Toos Publications.

Balasi, M. S. A. (2001). Al-Mu'arrab fi al-Qur'an al-Karim. Dar al-Kutub al-Wataniyyah.

Farahidi, K. (1988). Kitab al-'Ayn. Mu'assasat Dar al-Hijrah.

Ibn 'Ashur, M. (1984). Al-Tahrir wa al-Tanwir. al-Dar al-Tunisiyyah li-l-Nashr.

Ibn Durayd, M. b. H. (1988). Jamharat al-Lughah. Dar al-'Ilm lil-Malayin.

Ibn Faris, A. (1910). Al-Sahibi fi Fiqh al-Lughah wa Sunan al-'Arab fi Kalamiha. al-Maktabah al-Salafiyyah.

Ibn Manzur, M. b. M. (2005). Lisan al-'Arab. Center for Printing and Publishing.

Ibn Sidah, A. b. I. (1996). Al-Mukhassas. Dar al-Kutub al-'Ilmiyyah.

Jamili, K. R. (2000). Aqbas al-Rahman fi Adillat Nafi al-'Ujmah 'an al-Qur'an. Dar al-Shu'un al-Thaqafiyyah al-'Ammah.

Jawaliqi, A. M. b. A. (1998). Al-Mu'arrab min al-Kalam al-A'jami. Ministry of Culture, Center for Heritage Research.

Jawhari, A. (1986). Al-Sihah: Taj al-Lughah wa Sihah al-'Arabiyyah (Vol. 1). Dar al-'Ilm lil-Malayin.

Jeffery, A. (2007). The Foreign Vocabulary of the Qur'an. Toos Publications. https://doi.org/10.1163/ej.9789004153523.i-313.11

Khashim, A. (1997). Hal fi al-Qur'an A'jami? (Are there foreign words in the Quran?). Dar al-Sharq al-Awsat.

Khorramshahi, B. (1997). Quran va Quran Pazhoohi (Quran and Quranic Studies). Nahid Publications.

Munjid, S. a.-D. (1978). Al-Mufassal fi al-Alfaz al-Farsiyyah al-Mu'arrabah fi al-Shi'r al-Jahili wa al-Qur'an al-Karim wa al-Hadith al-Nabawi wa al-Shi'r al-Umawi. Intisharat Bonyad-e Farask.

Mustafa, I., Najjar, M. A., Ziyadah, A. H., & Abd al-Qadir, H. (1989). Al-Mu'jam al-Wasit. Dar al-Da'wah.

Naderi, M. A. (2004). Fiqh al-Lughah: Masa'iluhu wa Manabiu'h. al-Maktabah al-'Asriyyah.

Qurtubi, S. a.-D. (1964). Al-Jami' li-Ahkam al-Qur'an. Dar al-Kutub al-Misriyyah.

Raghib al-Isfahani, H. b. M. (1991). Mufradat Alfaz al-Qur'an. Dar al-Shamiyyah.

Rawwas Qala'ji, M. (1985). Lughat al-Qur'an Lughat al-'Arab al-Mukhtarah. Dar al-Nafa'is.

Shafi'i, M. b. I. (1987). Al-Risalah. Al-Ahram Center for Translation and Publishing.

Shir, A. (1988). Al-Alfaz al-Farsiyyah al-Mu'arrabah. Dar al-'Arab.

Suyuti, J. a. (1960). Al-Mutawakkili fi ma warada fi al-Qur'an. Dar al-Balaghah.

Suyuti, J. a. (2000). Al-Itqan fi 'Ulum al-Qur'an. Dar al-Kitab al-'Arabi.

Suyuti, J. a. (2005). Al-Muhadhdhab fi ma waqa'a fi al-Qur'an. al-Faruq al-Hadithah.

Tabari, M. b. J. (1965). Tafsir-e Tabari. Iran State Printing House.

Tabarsi, A. b. H. (1987). Majma' al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Dar al-Ma'rifah.

Tabarsi, A. b. H. (1999). Jawami' al-Jami'. Islamic Research Foundation.

Tabataba'i, M. H. (1996). Tafsir al-Mizan. Islamic Publications Office of the Seminary.

Tha'alibi, A. Z. (1997). Al-Jawahir al-Hassan fi Tafsir al-Qur'an. Dar Ihya' al-Turath al-'Arabi.

Tureihi, F. (1985). Majma' al-Bahrain. Dar wa Maktabat al-Hilal.

Zamakhshari, M. b. U. (1986). Al-Kashshaf 'an Haqa'iq Ghawamid al-Tanzil. Dar al-Kitab al-'Arabi.

Zarkashi, A. (1956). Al-Burhan fi 'Ulum al-Qur'an. Dar Ihya' al-Kutub al-'Arabiyya.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۲/۱۲/۲۱

ارسال

۱۴۰۲/۰۹/۱۰

بازنگری

۱۴۰۲/۱۱/۰۱

پذیرش

۱۴۰۲/۱۱/۱۰

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

خودکار ا. .، مهریزی م.، ایازی س. م. . . . . . . .، و سرشار م. . . . . . . . . . . . (1402). واژگان دخیل در قرآن؛ بررسی تطبیقی آراء موافقان و مخالفان با تاکید بر واژگان «إبریق، إستَبرَق، سُندُس». معرفت و بصیرت اسلامی، 1(2)، 27-47. https://journaliki.com/index.php/journaliki/article/view/287

مقالات مشابه

41-50 از 154

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.