بررسی تطبیقی اندیشه سیاسی نیچه و مطهری با تأکید بر مبانی انسان شناسی آن‌ها

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی اندیشه سیاسی نیچه و مطهری «با تأکید بر مبانی انسان شناسی آنها» است. اندیشه سیاسی نیچه و مطهری به عنوان دو فیلسوف بزرگ جهان غرب و شرق، به نوع نگاه و تلَّقی آن‌ها از مفهوم «انسان» بستگی دارد. هر دو فیلسوف به دنبال رشد و تعالی انسان هستند و معتقدند که انسان از آنچه تاکنون بوده، بایستی فراتر رفته و به کمال خویش دست یابد اما تفسیر آن‌ها از کمال انسان متفاوت است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نیچه نگاه ضد مسیحیت و قدرت طلبانه به انسان دارد و بر این باور است که دین ساخته و پرداخته انسان‌های متوهم، ضعیف و ترسوست تا از این طریق از قدرت قدرتمندان بکاهند. در مقابل مطهری نگاه دینی و سعادت طلبانه به انسان دارد و معتقد است که دین اسلام بنیه و اساس حکومت بوده و در قرآن فرامین دینی به شکل جمعی آمده است؛ حقوق انسانها در جامعه یکسان بوده و هیچ کس برای رسیدن به قدرت، اجازه تضییع حق دیگری و بهره کشی از وی را ندارد؛ تنها شخصی حق حاکمیت بر اجتماع را دارد که مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی داشته و به لحاظ کمالات انسانی و فضایل اخلاقی به اوج رسیده باشد و قدرت سیاسی بدین طریق حاصل می‌شود و همه انسان‌ها بایستی از او تبعیَّت کنند.