برگردان یکسان یا متفاوت آیات مشابه قرآن و نقش آن در تکامل تاریخ ترجمههای فارسی
کلمات کلیدی:
آیات مشابه, تاریخ ترجمه, کهن و معاصر, ابوالفتوح رازی, میبدی و نسفیچکیده
از آنجا که قرآن کریم جایگاه ویژهای برای مسلمانان دارد علوم مرتبط با آن مانند ترجمه اهمیت ویژهای پیدا میکند. ترجمه آیات سیر تکامل خود را طی کرده و قطعا با پیشرفت فن ترجمه، زمینه ترجمههای بهتری از قرآن فراهم خواهد شد. قرآن متشکل از آیات کاملا مشابه یا تکراری است و یکسانی ترجمه آنها، در ارائه ترجمهای با بیشترین شباهت به متن اصلی، نقش دارد. پرسش پیش رو این است که برگردان آیات مشابه چگونه باید باشد و چگونگی ترجمه آنها چه تاثیری در تکامل ترجمهها دارد؟ ترجمههای کهن و معاصر تا چه اندازه به برگردان آنها، توجه داشتند؟ در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، ترجمه آیات مشابه در سه ترجمه کهن و سه ترجمه معاصرمورد تطبیق قرار گرفت. در سه ترجمه کهن برگردان آنها غیر یکسان و مبنای خاصی برای برگردان آیات مشابه وجود ندارد. در سه ترجمه معاصر، بسمله و حروف مقطعه یکسان، ولی آیات مشابه در یک سوره یا چند سوره، علی رغم مبنای سه مترجم به یکسانی، گاهی یکسان و در بیشتر موارد غیر یکسان است. در این تطبیق واضح گردید، یکسانی ترجمه آیات مشابه تاثیر بیشتری در تکامل برگردان کلام الهی دارد چرا که امانت دار متن اصلی و تکیه، تأکید و زیباییهای نهفته در آیات را به مخاطب القا میکند.