عالم برزخ از نظر ادله نقلی

چکیده

برزخ در لغت به معنای جداکننده، حایل، جداکنندۀ مخفی و حد وسط بین دو چیز است. اهل لغت درباره ریشه این کلمه دو قول دارند:برخی معتقدند این کلمه از واژه «براز» با فتح باء گرفته شده است. براز به معنای زمین پهناوری است که بین دو دریا یا بین دو رودخانه بزرگ فاصله انداخته است. سپس کلمه برزخ از معنای اصلی خود خارج شد و توعه یافت و درباره هرچیز که بین دو چیز دیگر فاصله می‌انداخت و آن‌ها را از هم جدا می‎کرد، به کار رفت؛ به گونه‎ای که حد فاصل(مرز) سایه و آفتاب را هم برزخ نامیدند.روایات فراوانی در خصوص برزخ بیان شده است، قال الصادقُ (ع): « امّا فی القیامةِ فَلَکُم فی الجَنَّة بِشَفاعَةِ النَّبیِّ المُطاعِ و وَصیّ النّبیِّ و لکنّی والله أتَخَوَّفً علیکم فی البَرزَخِ!».امام صادق می‌فرماید: اما در روز قیامت برای ورود به بهشت شفاعت پیامبر و جانشین پیامبر شامل حال شما می‌شود، و اما من و به خداوند سوگند برای شماها از عذاب برزخ بیم دارم. مراد از عالم برزخ، همان برزخ در اصطلاح متکلمان یا همان برزخ در اصطلاحات دینی، یعنی عالم میان مرگ و قیامت و به تعبیر رایج متکلمان، عالم قبر می‌باشد. اکنون باید وجود داشتن یا وجود نداشتن عالم برزخ بررسی شود؛ یعنی بررسی شود که آیا حقیقتا انسان پس از مرگ تا قیامت در عالم برزخ به سر می‌برد یا این گونه نیست آیا میان مسلمانان وجود عالم برزخ امری ضروری است به این معنا که هیچ مسلمانی آن را انکار نکرده است و اگر کسی آن را انکار کند، در زمرۀ مسلمانان قرار ندارد یا میان مسلمانان نیز وجود عالم برزخ امری ضروری نیست و می‎توان کسانی را یافت که عالم برزخ را انکار می‎کنند و در عین حال مسلمان‌اند.