بررسی مصادیق مفهوم نور در تفاسیر عرفانی قرآن کریم

نویسندگان

    خدیجه خسروشاهی دانشجوی دکتری، گروه عرفان اسلامی واندیشه امام خمینی(ره)، واحد یادگار امام خمینی (ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
    محمود رضا اسفندیار * دانشیار، گروه ادیان وعرفان، واحد یادگار امام خمینی(ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. mresfandiar@gmail.com
    جمشید جلالی شیجانی دانشیار، گروه عرفان اسلامی واندیشه امام خمینی(ره)، واحد یادگار امام خمینی(ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

کلمات کلیدی:

مفهوم نور , قرآن کریم, مصادیق ظاهری, مصادیق باطنی, تفاسیر عرفانی

چکیده

تفسیرعرفانی یکی از مهم‌ترین رویکردهای مورد توجه مفسران در فهم قرآن است. در این نگاه عرفا برمبنای تاویل وکشف وشهود به معنای باطنی آیات دست می‌یابند. در قلب آموزه‌های قرآن کریم، نور به عنوان یک مفهوم چند وجهی، و به عنوان یکی از نمادهای اساسی، نقش به‌سزایی در شکل‌دهی به درک و فهم مادی و معنوی انسان‌ها از جهان و خودشان داشته است. از این رو مصادیق مفهوم نور در تفاسیر عرفانی قرآن کریم مورد بررسی قرارگرفته است. نور در قرآن دارای مصادیق مختلف است ازجمله؛ به معنای نورحسی و روشنایی مادی، روشنگری وهدایت در زندگی، علم ومعرفت، وحی و نزول قرآن کریم، معرفت الهی، وحدت وجود، حقیقت محمدیه و معرفت وحقیقت الهی به کاربرده شده است. براساس این معانی می‌توان برای مصادیق مفهوم نور دو معنای ظاهری و باطنی در نظر گرفت بطوریکه مصادیق ظاهری بر جنبه‌های دنیوی و مادی نور تمرکز داشته‌اند؛ جایی که نور به عنوان یک پدیده طبیعی برای روشنایی روز و امنیت در برابر تاریکی شب تلقی می‌گردد و مصادیق باطنی درعرصه تفاسیر عرفانی قرآن کریم، مفهوم نور را به یک استعاره پیچیده‌تر تبدیل می‌گرداند. این مقاله به تحلیل مصادیق مفهوم نوردرتفاسیر عرفانی قرآن کریم می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه نور از یک مفهوم مادی به یک استعاره معنوی چند بعدی تبدیل شده است و آن را به معنای وحدت وجود، حقیقت محمدیه و اتصال به حقیقت الهی تعبیر می‌کند.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Abu Talib Makki, M. i. A. (1996). Qut al-Qulub. Dar Ihya al-Kutub al-Arabiya.

Amoli, S. H. (1968). Jami' al-Asrar wa Manba' al-Anwar. Elmi Farhangi.

Amoli, S. H. (1993). Tafsir Muhit al-A'zam wa al-Bahr al-Khaddam. Noor Ala Noor.

Baghli Shirazi, R. (2008). Ara'is al-Bayan.

Bowering, G. (1980). The Mystical Vision of Existence in Classical islam The Our'anic Hermeneutics of the Sufi Sahi at-Tustari. Walter De Gruyter.

Esfandiar, M. R. (2008). Some Similar Elements in Gathas and Islamic Mysticism with Reference to Islamic Insights. Historical Studies of Quran and Hadith Journal(42).

Ghazali, A. H. M. (1964). Mishkat al-Anwar. Dar al-Qawmiyyah lil-Tiba'ah wa al-Nashr.

Ghazali, A. H. M. (1998). Ihya Ulum al-Din. Dar al-Hadith.

Gonabadi, S. M. (1965). Tafsir Bayan al-Sa'adah fi Maqamat al-Ibadah. University of TehranER -.

Ibn Arabi, M. a.-D. (1982). Fusus al-Hikam. Dar Ihya al-Kutub al-Arabiya.

Ibn Arabi, M. a.-D. (1991). Al-Futuhat al-Makkiyah. Mola Dar Ihya al-Kutub al-Arabiya.

Ibn Arabi, M. a.-D. (2003). Al-Tadbirat al-Ilahiyyah. Dar Ihya al-Kutub al-Arabiya.

Ibn Sina, H. i. A. (2002). Al-Isharat wa al-Tanbihat. Bustan-e Ketab.

Jili, A. K. (1997). Al-Insan al-Kamil. Dar al-Kutub al-Ilmiyyah.

Kashani, A. R. (1968). Ta'wilat al-Quran; Tafsir al-Quran al-Karim. Dar al-Yaqzah al-Arabiyyah.

Lahiji, S. a.-D. M., Meybodi, A. a.-F. R. a.-D., & Nishapuri, N. a.-D. (1987). Mafatih al-I'jaz fi Sharh Golshan-e Raz Kashf al-Asrar wa 'Adat al-Abrar Ghara'ib al-Quran wa Raga'ib al-Furqan. Mahmoudi Amir Kabir Mustafa al-Babi al-Halabi.

Qunawi, S. a.-D. M. (2002). Ijaz al-Bayan fi Tafsir Umm al-Quran. Islamic Propagation Organization.

Sadr al-Muta'allihin, M. i. I. (1981). Al-Asfar al-Arba'ah. Dar Ihya al-Turath al-ArabiER -.

Sadr al-Muta'allihin, M. i. I. (1987). Tafsir Quran Karim.

Sadr al-Muta'allihin, M. i. I., & Mohammad, K. (2010). Translation and Commentary on Ayat al-Nur. Mola.

Salmi, A. A. a.-R. (1986). Haqaiq al-Tafsir. Dar al-MashriqER -.

Shabestari, M. (1990). Golshan-e Raz (The Rose Garden of Mystery). Tahouri.

Tustari, S. i. A. (2002). Tafsir Tustari. Dar al-Kutub al-Ilmiyyah.

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۴/۰۲/۲۵

ارسال

۱۴۰۳/۱۲/۰۱

بازنگری

۱۴۰۴/۰۱/۱۶

پذیرش

۱۴۰۴/۰۲/۰۲

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

خسروشاهی خ. .، اسفندیار م. ر.، و جلالی شیجانی ج. . . (1404). بررسی مصادیق مفهوم نور در تفاسیر عرفانی قرآن کریم. معرفت و بصیرت اسلامی، 3(1)، 1-21. https://journaliki.com/index.php/journaliki/article/view/181

مقالات مشابه

11-20 از 74

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.