بررسی مقام اول نفس یا منزل مُلک، از منظر امام خمینی (ره)
کلمات کلیدی:
مقام اول نفس, امام خمینی, جنود عقلانی،, جنود شیطانیچکیده
در پژوهش حاضر که با هدف بررسی مقام اول نفس یا منزل مُلک) از منظر امام خمینی (ره) و با روش توصیفی – تحلیلی، تفسیر کاملتر و شفافتر موضوع مذکور مورد بررسی قرار گرفته است و از تبیین و تحلیل مطالب صورت گرفته چنین نتیجه گیری شد که نفس بذاته واحد است و هر فردی واجد یک نفس است؛ ولی چون نفس متأثر از عوامل مختلف است و انسان هم موجودی است مختار، که در واقع خود مدیر و مدبّر امور است و حیاتش در طول اراده خداوند است و نفس هم دارای دو جهت است که یکی روی به سوی نور عالم علوی دارد و دیگر جهت به عالم طبیعت (دنیا) متمایل است. طبیعی است که چنین نفسی دارای حالات و مقامات گوناگون باشد. نفس از نظر امام خمینی (ره) دارای سه مقام است و هر مقام جهاد ویژة خود را دارد. مقام اول نفس كه پائینترین مقام آن است، منزل مُلك و ظاهر و دنیای آن است. نفس در این مقام دارای قوای مختلف ظاهری است كه به واسطه «وهم» تحت تسلط نفس است. امام خمینی (ره) ماهیت نفس را جوهری میداند که در ذات مجرد و در فعل، متعلق به جسم است. از دیدگاه امام خمینی (ره)، نخستین مرتبهی نفس و پایینترین منزل آن، همان بُعد مادی و دنیوی است که نورهای نادیدنی آن، در کالبد جسمانی جلوهگر شده و به آن حیات بخشیده است. میدان اصلی نبرد نفس، بدن انسان است و نیروهای حسی آن، سپاهیانی هستند که در هفت ناحیهی وجودی، شامل گوش، چشم، زبان، شکم، اندام تناسلی، دست و پا گسترده شدهاند. تمام این نیروهای پراکنده تحت فرمان نفس و وابسته به قوهی وهماند، چرا که وهم، فرمانروای قوای حسی و باطنی نفس به شمار میرود. اگر وهم تحت نفوذ شیطان قرار گیرد، این نیروها به ابزار شیطانی تبدیل شده و حکومت نفس در مسیر باطل قرار میگیرد. در مقابل، اگر این قوه تحت راهنمایی عقل و شریعت عمل کند، نظامی الهی و عقلانی در وجود انسان حاکم خواهد شد و مبارزه با نفس در این مقام عبارت است از غلبه كردن انسان بر قوای ظاهرة خود و آنها را تحت فرمان خالق قرار دادن و خالی كردن مملكت نفس از قوای شیطان و جنود آن.
دانلودها
مراجع
Alī-Muḥammadī, J. (2004). Methods of Self-Purification (Tahdhīb al-Nafs) from Imam Khomeini's (r.a.) Perspective M.A. Thesis, Al-Mustafa International University, Faculty of Theology & Islamic Studies].
Āmidī, A. a.-W. i. M. (1993). Mu'jam Alfāẓ Ghurar al-Ḥikam wa Durar al-Kalim. Markaz al-Abḥāth wa al-Dirāsāt al-Islāmiyya.
Amīrī, M. (2012). The Role of Imagination (Khayāl) and Delusion (Wahm) in Committing Sin. Balāgh al-Aẓīm Quarterly(8-9).
Ardabīlī, S. A. a.-G. (2013). Philosophical Lectures of Imam Khomeini (r.a.) (Vol. 1-3). Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Badawī, A. a.-R. (1984). Encyclopedia of Philosophy (Vol. 2). Arab Institute for Studies and Publishing.
Darkshān, Z. (2014). Self-Purification (Tahdhīb al-Nafs) and Methods of Self-Reformation from Imam Khomeini's (r.a.) Perspective M.A. Thesis, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Yazd Branch].
Dehparvar, L. (2016). The Levels of the Soul from the Perspective of Fayḍ Kāshānī and Imam Khomeini (r.a.) M.A. Thesis, Faculty of Humanities, University of Qom].
Fa'ālī, M. T. (1997). Sense Perception from Avicenna's Perspective. Qom: Bustān-e Ketāb Institute.
Ghazanfarī, A. (2013). Ethics in the Quran and Sunnah (Vol. 1). Tehran: Dānishkade-ye 'Ulūm-e Qur'ānī Publications.
Ḥarrānī, M. a.-Ḥ. (1984). Tuḥaf al-'Uqūl 'an Āl al-Rasūl (ṣ). Qom: Islamic Publishing Foundation.
Ḥasan-Zādeh Āmulī, Ḥ. (2008). Sharḥ al-'Uyūn fī Sharḥ al-'Uyūn. Qom: Bustān-e Ketāb Publications.
Ibn Manẓūr, M. i. M. (1984). Lisān al-'Arab (Vol. 6). Adab-e Ḥawza.
Kalāntar-Nezhādīyān, M. Ṣ. (2013). The Soul and the Role of Self-Purification from Vices in the Formation of Imam Khomeini's (r.a.) Mysticism M.A. Thesis, Faculty of Humanities, Central Tehran Branch].
Khomeini, R. (2006). Forty Hadith: An Exposition. Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Khomeini, R. (2019). Ādāb al-Ṣalāh (The Disciplines of Prayer). Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Khomeini, R. (2020). Ḥadīth of the Armies of Intellect and Ignorance. Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Kulaynī, M. i. Y. q. (2003). Al-Kāfī (Uṣūl al-Kāfī) (Vol. 1). Tehran: Al-Wafā' Publications.
Manṣūrī, K. (2010). The Sin of Lustful Gazing (Chashm-Charānī) and the Betrayal of the Eyes.
Manṣūrī, K. (2020). Writings and Articles of Ayatollah Khalīl Manṣūrī.
Mullā Ṣadrā, M. i. I. (2003). Al-Ḥikma al-Muta'āliya fī al-Asfār al-'Aqliyya al-Arba'a (The Transcendent Philosophy of the Four Intellectual Journeys) (Vol. 9). Tehran: Sadra Islamic Philosophy Foundation.
Narāqī, M. M. (2006). Jāmi' al-Sa'ādāt (Compendium of Felicities). Beirut: Al-A'lamī Institute for Publications.
Sa'īdī-Nejād, A., & Ṣabāḥī, M. (2017). Self-Purification (Tazkiya al-Nafs) in Imam Khomeini's Thought. Ḥożūr Quarterly(101).
Ṣadūq, M. i. a.-Ḥ. (1996). Al-Amālī. Qom: Mu'assasat al-Bi'tha.
Ṣamadī Āmulī, D. (2011). Sharḥ Marātib al-Ṭahāra (Explanation of the Levels of Purity). Qom: Rūḥ wa Rayḥān Publications.
Sharī'at-Madārī Jazā'irī, S. N. a.-D. (2003). A Special Look at Occultation (Ghayba). Tehran: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Sharīf al-Raḍī, M. i. a.-Ḥ. (1991). Nahj al-Balāgha. Qom: Dhar al-Dhakhā'ir.
Sobḥānī-Nīyā, M. T. (2012). The Soul and Dimensions of Its Restraint in the Quran and Hadith. Ma'rifat-e Akhlāqī (Ethical Knowledge), 3(3), 37-58.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Musa Rahiminejad, Maryam Bakhtiar, Ali Yar Hosseini (Author)

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.