نهاد مذهبی وقف دردوره پهلوی در شهر تبریز با تکیه بر اسناد
کلمات کلیدی:
تبریز وقف, رضاشاه, عامالمنفعه, واقفانچکیده
نهاد وقف از نهادهای با سابقه ایران با ابعاد وسیع اقتصادی، مذهبی و اجتماعی است. زمانی که فضای سیاسی برای فعالان اقتصادی موجود نباشد، گرایش به امور خیریه افزایش مییابد. بر اساس اسناد موجود وقف در دوره رضاشاه افزایش چشمگیری یافت. هدف این مقاله با روش توصیفی تحلیلی پاسخ به این سوالات است: دلایل گسترش وقف در تبریز دوره رضاشاه چه بوده؟ امور وقفی چه کارکردی داشتند؟ یافتههای تحقیق نشان میدهد اندیشه ملاکان بزرگ از امور وقف نجات املاک خود از تعرض احتمالی شاه و با انگیزه شخصی و در ایام پیری به قصد فرار از مالیات، تظاهر به تشرّع اقدام به وقف نموده اند. در اسناد وقفی با موضوع سرپرستی ایتام، کارهای عام المنفعه نظیر ساخت مدرسه، کتابخانه، کارگاه برای نیازمندان و غیره به ندرت مشاهده میشود. بیشترین نیات صرفاً در جهت برآوررده سازی فرایض دینی واقفان بیشتر از روی عرف و عادت صورت گرفته است.
دانلودها
مراجع
Azarpi, S. (2009). A Review of Waqf Terminology. Quran Karim Printing House.
Basirat Manesh, H. (1978). Collection of Articles on Contemporary History of Iran. Foundation for the Oppressed and Disabled Veterans of the Islamic Revolution.
Emam Jomehzadeh, J. (2000). Waqf in Improving Social, Economic, and Cultural Conditions. Waqf Heritage Journal(21922).
Maki, H. (1985). Twenty-Year History of Iran (Vol. 8). Neshar Publications.
Mohaqqiq Damad, S. M. (2002). Rules of Jurisprudence (Vol. 1). SAMT.
Mousavi Khomeini, R. (1994). Tahrir al-Wasilah (Vol. 2). Islamic Publishing Institute.
Nikmehr, A. (2012). Waqf in Mashhad During the Pahlavi Era
Pirbabayi, M. T., & Iranshahi, R. (2021). A Historical Analysis of the Role of Waqf Culture and Its Function in the Structuring of Tabriz City Market with Emphasis on Giddens' Views. Quarterly Journal of Cultural and Communication Studies, 22(55), 223-248.
Riahi Samani, N. (1999). Waqf and the Evolution of Legislation on Endowments. Navid Publications.
Shahabi, A. A. (1964). History of Waqf in Islam. University of Tehran.
Shoja Fath Abadi, M. (2003). Examining the Role of Endowed Lands in the Physical Development of Mashhad City (Case Study: Abkouh Lands)
Yousefi, S. (2010). Special Issue on the Role of Guilds in the Islamic Revolution: Mashhad Bazaar in the Islamic Revolution. Ferdowsi University of Mashhad Publications.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Jhaleh Bahmani, Nazli Eskandari Nejad, Mehdi Aghapoor, Ahad Ebadi (Author)

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.