بررسی مبانی معرفت‌شناختی توکل و تفویض در اندیشه اسلامی: تأملی بر آموزه‌های قرآنی و روایات اهل بیت(ع)
کلمات کلیدی:
توکل, تفویض, معرفت‌شناسی اسلامی, اهل بیت (ع), فارابی, ابن سینا, ملاصدرا, عرفان اسلامی, قرآن, روایاتچکیده
این مقاله به بررسی مبانی معرفت‌شناختی توکل و تفویض در اندیشه اسلامی پرداخته و نقش این دو مفهوم را در آموزه‌های قرآنی، روایات اهل بیت (ع)، و همچنین دیدگاه‌های فلاسفه و عرفای اسلامی تحلیل می‌کند. توکل و تفویض به‌عنوان دو اصل اساسی در نظام اعتقادی اسلام، انسان را به اعتماد و تسلیم در برابر اراده و حکمت الهی دعوت می‌کنند. در این مقاله ابتدا با تحلیل آیات قرآنی و روایات اهل بیت (ع)، جایگاه این دو مفهوم در زندگی فردی و اجتماعی بررسی شده است. سپس، دیدگاه‌های فلاسفه‌ای چون فارابی، ابن سینا و ملاصدرا درباره توکل و تفویض، در مقایسه با آموزه‌های اهل بیت (ع) تحلیل شده و نشان داده شده که این مفاهیم در فلسفه اسلامی نه تنها از منظر اعتقادی بلکه به‌عنوان اصول معرفتی و عقلی نیز مطرح شده‌اند. همچنین، تأثیر آموزه‌های عرفا مانند مولوی و ابن عربی در تقویت مفهوم توکل و تفویض و نقش آن‌ها در سیر و سلوک معنوی بررسی شده است. در نهایت، به تأثیرات توکل و تفویض بر زندگی فردی و اجتماعی از منظر معرفت‌شناسی اسلامی پرداخته شده و پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده ارائه گردیده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که توکل و تفویض علاوه بر اینکه به‌عنوان راهبردهایی معنوی برای مواجهه با چالش‌های زندگی مطرح هستند، می‌توانند نقش مهمی در ایجاد آرامش روانی و رشد معنوی افراد ایفا کنند.
دانلودها
