اصول حاکم بر سیرۀ سیاسی امیر مؤمنان علی (ع)

چکیده

معمولاً در هر حکومتی افراد یا گروه‌هایی به عنوان مخالف با سیاست‌های آن دولت وجود دارند که از آنان با عنوان معارض یابه قول امروزی اوپوزیسیون یاد می‌شود. در حکومت‌های صدر اسلام که پس از پیامبر (ص) تشکیل شد نیز عده‌ای از سرشناسان به عنوان معارضین حکومت در آن زمان شناخته می‌شوند که مهمترین آن‌ها امیر مؤمنان علی (ع) است. آن حضرت چه در ایام دور بودن از قدرت و چه در روزگار زمامداری رفتارهای خاصی با مخالفان خود داشته که هر یک قابل تحلیل و تأمل است به طوری که رعایت دقیق اخلاق و شریعت در این مواضع مشهود می‌باشد. امام علی (ع) بااینکه مشروعیت امامت وحکومت را به لسان پیامبر (ص) از طرف خداوند داشت،هرگز برای رسیدن به قدرت یا تضعیف مخالفان خود از ابزارهایی که در ظاهر لازم است ولی اخلاق و سنّت رسول الله (ص) بر آن‌ها صحّه نمی‌گذارد استفاده نکرده بلکه در هر دو دوران هدف والای وی حفظ ارزش‌های انسانی، برقراری عدالت و آگاهی بخشیدن به مردم بوده است. زیرا یکی از ابزارهای برقراری حکومت وشاید مهمترین آن مقبولیت از طرف مردم زمان خود است، که امیر المومنان در آن زمان از آن بی بهره بوده است.