نگرش تطبیقی به آرای فقهی و حقوقی پیرامون تعدد زوجات نقد دیدگاههای موافق و مخالف
کلمات کلیدی:
تعدد زوجات, فقه و حقوق خانواده, عدالت, کرامت انسانی, ضرورت اجتماعیچکیده
این مقاله با هدف بررسی تطبیقی و نقد آرای فقهی و حقوقی پیرامون تعدد زوجات، به تحلیل عمیق دیدگاههای موافقان و مخالفان این حکم میپردازد. پژوهش حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانهای و اسنادی انجام شده است. یافتهها نشان میدهد که مخالفان با استناد به مفاهیمی چون کرامت ذاتی انسان، برابری حقوقی و سلامت روانی خانواده، تعدد زوجات را نهادی ذاتاً نابرابر و آسیبزا میدانند. این گروه با تفسیری هرمنوتیکی از آیه ۱۲۹ سوره نساء، شرط «عدالت» را امری محالالوقوع، بهویژه در بعد عاطفی، تلقی کرده و حکم را مختص به شرایط تاریخی خاصی میدانند که موضوعیت خود را از دست داده است. در مقابل، موافقان با نگاهی کارکردگرایانه، آن را یک «ضرورت اجتماعی» برای حل معضلاتی چون عدم توازن جمعیتی و سرپرستی از زنان بیسرپرست و یک راهکار اخلاقی برای پیشگیری از فساد تلقی میکنند. از این منظر، اسلام با وضع شروطی سختگیرانه مانند عدالت مادی و توانایی مالی، این سنت پیشینی را نه ابداع، بلکه تحدید و اصلاح نموده است. نتیجهگیری نهایی نشانگر تقابل میان دو الگوی «حقوق فردی-عاطفی» و «ضرورتهای اجتماعی» است. مقاله در نهایت استدلال میکند که روند فعلی به سمت تحدید حکم از طریق نظارت قضایی و قانونی حرکت میکند تا توازنی میان حفظ کرامت زن و پاسخ به نیازهای اجتماعی برقرار گردد.
دانلودها
مراجع
Abu Zayd, N. H. (2004). Circles of Fear in the Discourse of Women. Al-Markaz al-Thaqafi al-'Arabī.
Al-Būṭī, M. S. R. (1996). Woman Between the Tyranny of the Western System and the Subtleties of Divine Legislation. Dār al-Fikr.
Al-Qaraḍāwī, Y. (1985). The Permitted and the Forbidden in Islam. Maktabat Wahbah.
Al-Sibā'ī, M. (1999). Woman Between Jurisprudence and Law. Dār al-Warrāq li al-Nashr.
Al-Zuḥaylī, W. (1989). Islamic Jurisprudence and its Proofs. Dār al-Fikr.
Asad, M. (1980). The Message of the Qur'an. Dar al-Andalus.
Durant, W. (2022). The Story of Civilization. Scientific and Cultural Publications.
E'Zāzī, S. (2006). Sociology of the Family: With Emphasis on the Role, Structure, and Function of the Family in the Contemporary Era. Rowshangarān & Women Studies Publications.
Ḥadīdī, J. (1964). Islam from Voltaire's Viewpoint. Mashhad University Press.
Ja'farī Langarūdī, M. J. (2007). Legal Terminology. Ganj-e Danesh Library.
Kātūziyān, N. (2008). Family Law (Vol. 1). Enteshār Co.
Le Bon, G. (1975). The Civilization of Islam and the Arabs. Eslāmīyeh Publications.
Madanī, M. M. (1958). A New Opinion on Polygyny. Risālat al-Islām, 10(4), 425-430.
Mehrangiz Kār, M. (2002). Research on Violence Against Women in Iran. Rowshangarān & Women Studies Publications.
Mernissi, F. (2001). Women of the Veil and Male Elite: A Feminist Interpretation of Women's Rights in Islam. Ney Publishing.
Moṭahharī, M. (2001). The System of Women's Rights in Islam (Collection of Works 19). Sadrā Publications.
Mūsawī Lārī, S. M. (2008). Islam and the Face of Western Civilization: Polygamy. Tebyān Cultural and Information Institute.
Pakatchi, A. (2014). Foundations of Semantics. Imam Sadiq University Press.
Rahman, F. (1982). Islam and Modernity: Transformation of an Intellectual Tradition. University of Chicago Press.
Russell, B. (1968). Marriage and Morals. Andisheh Publishing.
Sadr, I. M. (1969). Interview with An-Nahar Newspaper. http://www.imamsadr.ir
Ṣafā'ī, H., & Emāmī, A. (2001). Faskh va Ṭalāq (Family Law, Marriage and its Dissolution (Annulment and Divorce)) (Vol. 1). Tehran University Printing and Publishing Institute.
Shaltūt, M. (2000). Islam: Creed and Sharia. Dār al-Shurūq.
Sharī'atī, A. (1981). Woman (Collection of Works 21). Sīz.
Sharī'atī, A. (2001). Woman in the Eye and Heart of Muhammad. Elhām Publications.
Ṭabāṭabā'ī, S. M. H. (1997). The Balance in the Interpretation of the Quran. Islamic Publications Office Affiliated with the Society of Seminary Teachers of Qom.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Abdolhosseyn Rezaei Rad, Zainab Ejresh, Seyed Hossein Al-Taha (Author)

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.