نقش معرفت وحیانی در شکلگیری نظامهای اجتماعی اسلامی: بررسی تفکرات فارابی
کلمات کلیدی:
فارابی, معرفت وحیانی, نظامهای اجتماعی اسلامی, مدینه فاضله, عدالت اجتماعی, فلسفه اسلامی, عقلانیت, همبستگی اجتماعیچکیده
این مقاله به بررسی نقش معرفت وحیانی در شکلگیری و هدایت نظامهای اجتماعی اسلامی از دیدگاه فارابی میپردازد. فارابی، به عنوان یکی از برجستهترین فلاسفه اسلامی، بر اهمیت وحی به عنوان منبع اصلی هدایت جامعه تأکید دارد و تلاش میکند تا رابطهای همافزا بین معرفت وحیانی و عقلانی برقرار کند. او در نظریه «مدینه فاضله» خود، معرفت وحیانی را به عنوان منبعی الهی برای هدایت جامعه به سوی عدالت، همبستگی اجتماعی، و سعادت معرفی میکند. این مقاله با تحلیل تفکرات فارابی در باب نظامهای اجتماعی، تأثیرات معرفت وحیانی بر مؤلفههای اصلی جامعه اسلامی را مورد بررسی قرار میدهد. همچنین به نمونههای تاریخی از پیادهسازی اصول وحیانی در دوران خلافت اسلامی اشاره شده و تطبیقی میان نظامهای اجتماعی اسلامی و غیر اسلامی صورت گرفته است. یافتهها نشان میدهد که فارابی معرفت وحیانی را به عنوان منبعی ضروری برای شکلگیری قوانین و ساختارهای اجتماعی میداند و معتقد است که رهبران جامعه باید از این نوع معرفت برخوردار باشند تا جامعه را به سوی کمال هدایت کنند. در عین حال، او بر اهمیت ترکیب معرفت وحیانی با عقلانیت انسانی تأکید میکند. این مطالعه همچنین پیشنهاداتی برای پژوهشهای آینده درباره نقش معرفت وحیانی در جوامع معاصر ارائه میدهد و تأثیرات آن بر ساختارهای اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی را بررسی میکند.