جایگاه تقسیمات ادراک عقلی در نظام فلسفی ملاصدرا و نسبت آن با دیگر ادراک
کلمات کلیدی:
ادراک عقلی, نظام فلسفی ملاصدرا, آراء فلاسفه, فلسفه تطبيقىچکیده
ادراک یا اندریافت در فلسفه، از مباحث مهم شناخت شناسانه و مهم‌ترین گام در شناخت خویشتن و هستی است و سهم اساسی در بازشناسی نوع رابطه انسان با کیهان دارد. این موضوع در میان آرای بسیاری از فلاسفۀ شرق و غرب، ازجمله فلاسفۀ ایرانی و به ویژه فیلسوفان دوران اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. فلاسفه در آثار خود، آرای پیشینیان خود را نقل كرده، مورد نقادی و رد و قبول، قرار داده‌اند فلسفه تطبیقى، بررسى آراء فلاسفه در یك یا چند موضوع فلسفى و یا میان مكتب‌های گوناگون فلسفى نیست. در بیشتر این مكتوبات، به بررسى و تبیین تشابهات و تخالفات و یا اشتراكات و تفاوت‌های موضوع مورد بحث، منتهى مى شود. یکی از مباحث مهم فلسفی که در فلسفۀ تطبیقی اهمیت دارد مبحث شناخت است. بنا به هدف این تحقیق جایگاه تقسیمات ادراک عقلی در نظام فلسفی ملاصدرا و نسبت آن با دیگر ادراک شرح داده می‌شود.. نتایج بررسی نشان داد ملاصدرا عقل را برای تحصیل همه علوم و حقایق کافی نمی‌داند؛ چرا که عقل انسان حدود خاصی دارد که نباید از آن حدود تجاوز کند، اما از جهت پذیرش حقایق، از مبادی و وسایل دیگر نامحدود است. لذا ملاصدرا به معرفت شهودی قائل است. عقل به دلیل انحصار در حصار مفهومی از ادراک بسیاری از حقایق عاجز است. ملاصدرا راه معرفت حقیقی به حقایق اشیاء را، راه کشف و شهود عقلی و فراتر از استدلال عقلی می‌داند. نظر ملاصدرا از این حیث با گفته كانت که معتقد است که ما به ذات اشیاء از طریق عقل دسترسی پیدا نمی‌کنیم و نومن‌ها برای ما پدیدار نمی‌شوند تا شناخته شوند، قابل مقایسه است.
دانلودها
مراجع
Ahsai, I. A. J. (1997). Avaly al-Lali (Vol. Volume 4). Seyyed al-Shuhada Publications.
Doustan, M. (2017). Realism and Epistemic Relativism in Mulla Sadra's Theory of Perception. In. Doctoral dissertation in Philosophy and Islamic Theology, Faculty of Theology, Islamic Knowledge and Guidance, Imam Sadiq University (AS).
Ghaffari Ghara Daghi, A. (2015). Clarification of Intellectual Perception from the Perspective of Transcendent Wisdom. Scientific-Research Quarterly of the Way of Wisdom, 7(25).
Irani Khandari, M. R. (2011). Critique and Review of the Problem of Causality in Analytical Philosophy Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Faculty of Literature and Humanities.
Qayyumzadeh, M. (2016). Divine Speech: The Language of Human Understanding in Sadra's Wisdom (with Emphasis on Allameh Tabatabai's View). Philosophical Reflections Journal, 17.
Sabzevari, H. i. M. (1996). Commentary on Al-Hikmah Al-Muta'aliyah in the Four Travels. Dar al-Hujjah al-Bayda.
Sajadi, S. J. (2008). Dictionary of Philosophical Terms of Mulla Sadra (Vol. Volume 1). Taba' and Nashr.
Zarman, T. O. (1998). Issues in the History of Philosophy. Negah Publishing.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Mohammad Reza Karami (Author); Abdolhossein Movahedi; Mohammad Safehian, Saeed Mansouri (Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
