واکاوی تأثیر نظریه حرکت جوهری بر تفسیر آیات خلقت در "تفسیر القرآن الکریم" ملاصدرا
کلمات کلیدی:
ملاصدرا, حرکت جوهری, تفسیرالقرآن الکریم, آیات خلقت, درک پویا از آفرینشچکیده
در تفسیر القرآن الکریم ملاصدرا، نظریه حرکت جوهری نه‌تنها نقشی کلیدی در تبیین آیات خلقت ایفا می‌کند، بلکه تأثیری بنیادین بر رویکرد او در مواجهه با این آیات گذاشته است. این نظریه، دیدگاه ملاصدرا را از تفسیر ظاهری و ساکن خلقت، به‌سوی درکی پویا و مستمر از آفرینش هدایت کرده است. بر اساس درک وی از حرکت جوهری که بر "جنبش مستمر وجود، تجدد ذاتی هستی و عدم ثبات ماهیات" تأکید دارد، ملاصدرا آیات مربوط به "حدوث حالات انسان و تغییرات او" و همچنین "تغییر در اوضاع آسمان و زمین" را نه به‌عنوان رخدادهایی ثابت و یکباره، بلکه به‌عنوان بازتابی از یک جریان دائمی و تحولی وجودی تحلیل می‌کند. این تأثیر عمیق به او اجازه می‌دهد تا از عرصه الفاظ، به متن موجودات و پدیده‌های عالم گام نهاده و با روش مکاشفه خود، به تفسیرات فلسفی-عرفانی دست یابد که حاکی از آفرینشی همیشگی و جریان‌دار است، و از افتادن در دام صرف تخیّل و تمثیل و حمل الفاظ به مجرد تخیّل، که آن را امری نادرست و غیرجایز می‌داند، پرهیز نماید. بدین ترتیب، حرکت جوهری، ملاصدرا را قادر می‌سازد تا با بکارگیری معانی عمیق‌تر، تفسیری فلسفی و عرفانی از آیات خلقت ارائه دهد که فراتر از هرگونه تفسیر ثابت و ایستا است و جهان را آیه‌ای زنده و در حال تجدد برای ربوبیت خداوند می‌داند.
دانلودها
مراجع
Akbarian, R. (2007). Substance (Jawhar) from Mulla Sadra's Viewpoint. Journal of the Faculty of Literature and Human Sciences, Isfahan University(51).
Akhavan Sarraf, Z. (2006). Exegeses of the Commentators: Mulla Sadra's Exegesis and a Comparison of its Narrative, Rational, and Intuitive Dimensions. Bayyenat Journal(51).
Gorjian Arabi, M. M. (2005). Sadra's Substantial Motion and its Influence on his Views in the Exegesis of the Holy Quran. Scientific-Research Quarterly of the Iranian Association of Islamic Teachings, 1(3), 75-90.
Khoshdel Rouhani, M. (2007). The Continuous Temporal Origination of the Fluid World from Sadr al-Muta'allihin's Perspective and its Comparison with the Theory of Nominal Origination by Hakim Sabzewari. Quarterly Journal of Islamic Philosophy and Theology, Ayineh Ma'refat(11).
Mohabbati, M. (2024). The Manifestation of Absolute Existence in the Mirror of Creation from Mulla Sadra's Perspective. Āyīn-e Ḥikmat Quarterly(Serial 62).
Mohammad Alizadeh, J. (2012). The Relationship Between the Levels of Man and the Levels of Existence from Mulla Sadra's Viewpoint. Bi-quarterly Journal of Religious Anthropology, 9(27).
Mostafavi, Z. (2013). Six-Day Creation and Substantial Motion: A Study of the Philosophical Wisdom Quarterly. Philosophical Wisdom Quarterly, 1(2), 91-98.
Mulla Sadra, M. I. (1987). Exegesis of the Holy Qur'an (Vol. 1-7). Bidar Publications.
Mulla Sadra, M. I. (1996). Divine Witnesses (Translated by J. Muslih ed.). Soroush Publications.
Mulla Sadra, M. I. (2005). The Four Journeys (Translated by M. Khajavi ed., Vol. 1-3). Mawla Publications.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Masoud Khazaei khalilabad (Author); Abdolreza Jamalzadeh; Hossein Yazdi (Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
